حاکمیت شرکتی در شرکت صنعتی بوتان
شرکت
صنعتی بوتان از لحاظ شفافیت رهبری و حاکمیت شرکتی، با بررسی گزارشهای سالانه، صورتهای
مالی، ترکیب هیئت مدیره و رویه های تصمیم گیری همواره از شرکت های خوشنام و
معتبر ایران از دهه ۳۰
شمسی تا کنون بوده است. شرکت صنعتی بوتان (سهامی عام) در تاریخ ۲۰ اسفند ۱۳۷۵
در بین اولین
شرکتهای پذیرفته شده در بورس ایران بود به خاطر دارم مرحوم جناب آقای مهندس سعید
خلیلی قبل از ورود شرکت به بورس به همه مدیران و کارکنان فرمودند از سال آتی عملکرد شرکت عریان
خواهد شد و همه باید تلاش کنند هیچ نقطه ابهامی در عملکرد مالی و مدیریتی شرکت
برای سهامداران خرد و کلان شرکت وجود نداشته باشد. در همان سالها دانش برنامه ریزی راهبردی بطور جدی در شرکت
نهادینه گردید، ارزشهای سازمان کشف و تبیین گردید و بسیاری از شرکت و سازمانها از
الگوی صنعتی بوتان الگو برداری کرده و می کنند. پایبندی رهبران . مدیران شرکت به
ارزشها سازمان در طول سالیان دستخوش تغییرات نشده و همواره جزء جدا ناپذیری
از فرهنگ سازمانی گردیده است
شرکت صنعتی بوتان به عنوان یک شرکت
خانوادگی موفق، نمونه‌ای برجسته از حاکمیت شرکتی مطلوب و شفافیت رهبری در بخش
خصوصی ایران است. این شرکت با پایبندی به اصول حاکمیت شرکتی، شفافیت در گزارشهای
مالی، پاسخگویی به سهامداران، مدیریت ریسک و تعهد به مسئولیتهای اجتماعی، توانسته
است به یکی از شرکتهای پیشرو در ایران تبدیل شود. رویکردهای این شرکت هموراه به
عنوان الگویی برای سایر کسب‌وکارهای خانوادگی در ایران بوده است. با بررسی کلی از
عملکرد این شرکت، می‌توان به نقاط قوت و ویژگیهای برجسته‌ای در حوزه حاکمیت شرکتی
و شفافیت اشاره کرد. در ادامه، این موارد را بعنوان یک سهام دار خرد و مدیر اسبق
شرکت به اجمال بررسی می نمایم
۱. شفافیت در گزارشهای مالی و عملکردی
شرکت صنعتی بوتان همواره در ارائه
گزارشهای مالی و عملکردی خود شفاف عمل کرده است. این شرکت از جمله شرکت‌هایی است
که در ارزیابی‌های سازمان بورس اوراق بهادار تهران، در بین ده رتبه برتر از نظر
شفافیت قرار گرفته است. این شفافیت نشان‌دهنده تعهد شرکت به پاسخگویی به سهامداران
و ذینفعان است.
۲. رعایت اصول حاکمیت شرکتی
رعایت اصول حاکمیت شرکتی مصوب سازمان
بورس اوراق بهادار، یکی از نقاط قوت شرکت صنعتی بوتان است. این اصول شامل استقلال
هیئت مدیره، شفافیت مالی، پاسخگویی به سهامداران و مدیریت ریسک می‌شود. شرکت بوتان
با پایبندی به این اصول، توانسته است اعتماد سهامداران و جامعه سرمایه‌گذاری را
جلب کند.
۳. ساختار هیئت مدیره و رهبری
ساختار هیئت مدیره شرکت صنعتی بوتان
به گونه‌ای است که مدیرعامل از هیئت مدیره منفک است و اعضای هیئت مدیره عموماً از
بین مدیران خبره و پرورش‌یافته از داخل شرکت انتخاب شده‌اند. این رویکرد باعث کاهش
تعارض منافع و افزایش کارایی در تصمیم‌گیری‌ها شده است. همچنین، حضور محدود اعضای
خانواده در هیئت مدیره در سالهای اخیر نشان‌دهنده تعهد شرکت به حرفه‌ای‌گرایی و
پرورش رهبران از درون سازمان است.
Trust Foundation (بنیاد اعتماد) در
حاکمیت شرکتی شرکتهای خانوادگی به عنوان یک سازوکار ساختاریافته و رسمی برای ایجاد،
حفظ و تقویت اعتماد بین اعضای خانواده، مدیران، سهامداران و سایر ذینفعان عمل می‌کند.
این بنیادها معمولاً به‌صورت نهادهای قانونی یا سازمان‌های مستقل ایجاد می‌شوند و
هدف اصلی آن‌ها تضمین پایداری، شفافیت و انسجام در کسب‌وکارهای خانوادگی است.
۱. ایجاد ساختار رسمی برای مدیریت اعتماد
در شرکتهای
خانوادگی، اعتماد اغلب به‌صورت غیررسمی و بر پایه روابط شخصی شکل می‌گیرد. با ایجاد
یک
Trust Foundation،
این اعتماد به‌صورت ساختاریافته و رسمی مدیریت می‌شود. این بنیادها با تعریف قوانین،
مقررات و فرآیندهای شفاف، به کاهش تعارضات و افزایش همکاری کمک می‌کنند.
۲. حفاظت از منافع خانواده و کسب‌وکار
یکی از اهداف
اصلی
Trust Foundation،
حفاظت از منافع بلندمدت خانواده و کسب‌وکار است. این بنیادها با ایجاد مکانیزم‌های
نظارتی و کنترل‌های داخلی، اطمینان حاصل می‌کنند که تصمیم‌گیری‌ها بر اساس منافع
جمعی و نه منافع فردی انجام می‌شود. این امر به ویژه در مواقعی که اختلافات خانوادگی
وجود دارد، بسیار حیاتی است.
۳. تسهیل انتقال ثروت و قدرت بین نسل‌ها
انتقال ثروت و
قدرت از یک نسل به نسل بعدی یکی از چالش‌های اصلی در شرکتهای خانوادگی است. Trust Foundation
با ایجاد
چارچوب‌های قانونی و مالی، این انتقال را تسهیل می‌کند و اطمینان حاصل می‌کند که این
فرآیند به‌صورت عادلانه و شفاف انجام می‌شود. این بنیادها همچنین می‌توانند به
آموزش نسل بعدی و آماده‌سازی آن‌ها برای پذیرش مسئولیتهای مدیریتی کمک کنند.
۴. تقویت شفافیت و پاسخگویی
Trust Foundation با ایجاد مکانیزم‌های شفاف برای گزارش‌دهی
و نظارت، به افزایش پاسخگویی در شرکتهای خانوادگی کمک می‌کند. این بنیادها می‌توانند
به‌صورت دوره‌ای گزارشهای مالی و عملکردی را بررسی کنند و اطمینان حاصل کنند که
شرکت در مسیر درست حرکت می‌کند. این شفافیت باعث افزایش اعتماد سهامداران، کارکنان
و سایر ذینفعان می‌شود.
۵. مدیریت تعارضات خانوادگی
در شرکتهای
خانوادگی، تعارضات می‌تواند به دلیل اختلافات شخصی، تفاوت در دیدگاه‌ها یا رقابت
بر سر منابع ایجاد شود.
Trust Foundation با
ایجاد مکانیزم‌های حل تعارض، به مدیریت این اختلافات به‌صورت سازنده کمک می‌کند. این
بنیادها می‌توانند به عنوان میانجی عمل کنند و اطمینان حاصل کنند که تعارضات به
عملکرد شرکت آسیب نمی‌زنند.
۶. حفظ ارزشها و میراث خانوادگی
یکی از اهداف Trust Foundation، حفظ و تقویت ارزشها
و میراث خانوادگی است. این بنیادها با تعریف و ترویج ارزشهای مشترک، اطمینان حاصل
می‌کنند که این ارزشها در تصمیم‌گیری‌ها و رفتارهای سازمانی منعکس می‌شوند. این
امر به ایجاد فرهنگ سازمانی قوی و پایدار کمک می‌کند.
۷. جذب و حفظ مدیران حرفه‌ای
Trust Foundation می‌تواند به جذب و
حفظ مدیران حرفه‌ای خارج از خانواده کمک کند. این بنیادها با ایجاد ساختارهای شفاف
و حرفه‌ای، اطمینان حاصل می‌کنند که مدیران حرفه‌ای احساس امنیت و ارزشمندی کنند و
به‌طور مؤثر در سازمان فعالیت نمایند. این امر به کاهش نگرانی‌ها در مورد دخالت‌های
بی‌مورد خانواده در امور مدیریتی کمک می‌کند.
۸.
تضمین پایداری بلندمدت
Trust Foundation با ایجاد چارچوب‌های
قانونی و مالی، به تضمین پایداری بلندمدت شرکتهای خانوادگی کمک می‌کند. این بنیادها
می‌توانند به مدیریت ریسک‌های مالی، قانونی و عملیاتی کمک کنند و اطمینان حاصل
کنند که شرکت در بلندمدت پایدار باقی می‌ماند
۸. تضمین پایداری بلندمدت
Trust Foundation با ایجاد چارچوب‌های
قانونی و مالی، به تضمین پایداری بلندمدت شرکتهای خانوادگی کمک می‌کند. این بنیادها
می‌توانند به مدیریت ریسک‌های مالی، قانونی و عملیاتی کمک کنند و اطمینان حاصل
کنند که شرکت در بلندمدت پایدار باقی می‌ماند
۹. حمایت از مسئولیتهای اجتماعی و محیط
زیستی
Trust Foundation می‌تواند به عنوان یک نهاد حامی مسئولیتهای
اجتماعی و محیط زیستی عمل کند. این بنیادها می‌توانند پروژه‌های اجتماعی و محیط زیستی
را حمایت مالی کنند و اطمینان حاصل کنند که شرکت به تعهدات خود در قبال جامعه و محیط
زیست پایبند است.
۱۰. ایجاد اعتماد در میان ذینفعان خارجی
Trust Foundation با ایجاد ساختارهای شفاف و پاسخگو، به
افزایش اعتماد ذینفعان خارجی مانند مشتریان، تأمین‌کنندگان، سرمایه‌گذاران و جامعه
کمک می‌کند. این اعتماد به بهبود شهرت و اعتبار شرکت کمک می‌کند و فرصت‌های رشد و
توسعه را افزایش می‌دهد.
بنیادهای
اعتماد (Trust
Foundation)
در ایران تحت قوانین و مقررات خاصی فعالیت می‌کنند که شامل قانون تأسیس و اداره
مؤسسات غیرتجاری، قانون مالیات‌های مستقیم، قانون نحوه جمع‌آوری و مصرف کمک‌های
مردمی و سایر قوانین مرتبط است. این بنیادها می بایست باید به‌صورت شفاف و قانونی
فعالیت کنند و گزارشهای مالی و عملکردی خود را به مراجع ذی‌صلاح ارائه دهند. با
رعایت این مقررات، بنیادهای اعتماد می‌توانند به‌عنوان نهادهای مؤثر در حمایت از
اهداف عام‌المنفعه و خانوادگی عمل کنند.
۴. پاسخگویی به سهامداران
شرکت صنعتی بوتان همواره به سهامداران
خود، به ویژه سهامداران خرد، پاسخگو بوده است. پس از انقلاب شرکت بوتان دارای ۴۶ سهامدار بود که هفده
نفرشان از فرزندان سهامداران اولیه بودند و امروز سرمایه شرکت که در بدو تاسیس
مبلغ ۳۰
میلیون ریال بوده است در آخرین افزایش سرمایه خود به ۷۰۱,۴۵۲ میلیون ریال رسیده است.
سهامداران دارای مالکیت بالای یک درصد، شرکت صنعتی بوتان ۵ سهامدار حقوقی و دو
سهامدار حقیقی می باشند و از تعداد سهام: 14 B 14% سهام شناور می باشد.
این شرکت با برگزاری منظم مجامع عمومی
و فوق العاده همواره با ارائه گزارشهای شفاف و جامع اعتماد سهامداران را جلب کرده
است. همچنین، واگذاری بخشی از سهام شرکت به کارگران (بر اساس قانون گسترش مالکیت
واحدهای تولیدی) نشان‌دهنده توجه شرکت به منافع تمامی ذینفعان از بدو تاسیس تاکنون
است.
۵. مدیریت ریسک و کنترل‌های داخلی
وجود سیستم‌های مدیریت ریسک و کنترل‌های
داخلی قوی، یکی از ویژگیهای برجسته شرکت صنعتی بوتان است. این شرکت از ابتدای
تأسیس، همواره در استقرار سیستم‌های مکانیزه پیشرو بوده و امروزه از نظام ERP روزآمد برخوردار است. این سیستم‌ها به
شرکت کمک می‌کنند تا ریسک‌های مالی و عملیاتی را به‌طور مؤثر مدیریت کند.
۶. تعهد به مسئولیتهای اجتماعی، محیط
زیستی و ایمنی
شرکت صنعتی بوتان به عنوان یکی از
مروجین پیشرو در مسئولیتهای اجتماعی، حفظ محیط زیست و
ایمنی در کشور شناخته می‌شود. این شرکت جزو اولین شرکتهای ایران بوده است که با
دریافت گواهینامه‌های بین‌المللی مانند ISO 9001 (مدیریت کیفیت) و ISO 14001 (مدیریت محیط زیست)، تعهد خود را به
استانداردهای جهانی نشان داده است.
۷. برنامه‌ریزی راهبردی و نهادینه‌سازی
ارزشها
شرکت صنعتی بوتان از جمله شرکت‌هایی
است که برنامه‌ریزی راهبردی را به‌طور جدی در سازمان خود نهادینه کرده است. ارزشهای
سازمانی این شرکت در طول سالیان گذشته دستخوش تغییرات نشده و همواره به عنوان بخشی
جدایی‌ناپذیر از فرهنگ سازمانی باقی مانده‌اند. این ثبات در ارزشها و باورها، به
شرکت کمک کرده است تا در محیط‌های پیچیده و پرتلاطم (مخفف Volatility, Uncertainty, Complexity,
Ambiguity (VUCA) پایدار بماند.
۸. شفافیت در تعیین حقوق و مزایای مدیران
شرکت صنعتی بوتان در تعیین حقوق و
مزایای مدیران خود شفاف عمل کرده است. این شفافیت باعث کاهش ابهامات و افزایش
اعتماد سهامداران و کارکنان به مدیریت شرکت شده است.
۹. یادگیری مستمر و توسعه مدیران
شرکت صنعتی بوتان همواره به توسعه
مدیران و کارکنان خود توجه ویژه‌ای داشته است. این شرکت با پرورش مدیران خبره از
داخل سازمان، توانسته است پایداری و ثبات مدیریتی را تضمین کند. این رویکرد باعث
شده است که شرکت همواره از مدیران حرفه‌ای و با تجربه بهره‌مند شود.
۱۰. نظام شفاف مدیریت و نظارت
شرکت صنعتی بوتان دارای نظام شفاف
مدیریت و نظارت درون‌سازمانی و برون‌سازمانی است. این نظام‌ها به بهبود عملکرد و
کاهش ریسک‌ها کمک کرده‌اند و باعث شده‌اند شرکت در طول سالیان گذشته عملکردی مطلوب
و پایدار داشته باشد.
مهندس شاهین خلیلی نائب رییس هیئت مدیره هلدینگ بوتان کلیپ
انجمن ترویج کسب و کارهای خانوادگی (FBPA)
Reference
کیمیا حاجی سلطانی. “تحلیل بنیادی لبو7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86-%D8%AA%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AC-%DA%A9%D8%B3%D8%A8-%D9%88-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C/?lipi=urn%3Ali%3Apage%3Ad_flagship3_detail_base%3BWCVcwRQNQZSeCf6rUHrmUg%3D%3D
Reference
کیمیا حاجی سلطانی. “تحلیل بنیادی لبوتان - گروه صنعتی بوتان.”
انیگما, 24 July 2023, enigma.ir/blog/lebootan-fundamental-analysis/.
Accessed 16 Mar. 2025.
“شرکت گروه صنعتی بوتان.”
شرکت گروه صنعتی بوتان, 2025, rasmio.com/company/10100393826/Direct/.
Accessed 16 Mar. 2025.
“لبوتان (گروه صنعتی بوتان) - دیتابورس.”
دیتابورس, 2015, databourse.ir/symbol/%D9%84%D8%A8%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%86.
Accessed 16 Mar. 2025.
“بایگانی‌های بوتان.”
محسن خان, 2023, mohsenkhan.com/tag/%D8%A8%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%86/.
Accessed 16 Mar. 2025.
دانا سرمایه | DanaSarmaye. “رتبه‌سنجی شفافیت بورسی‌ها.”
دانا سرمایه | DanaSarmaye, 19 Aug. 2017, www.danasarmaye.ir/news/6864/-%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%D8%AC%DB%8C-%D8%B4%D9%81%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7.
Accessed 16 Mar. 2025.
http://jkh-madresesaz.ir/news/3743
https://my.codal.ir/fa/publisher/2115/
کتاب
رضا یادگاری - مهشید سنایی فرد (۱۳۹۱) کارآفرینی به شیوه محمود خلیلی (بنیانگذار بوتان)
نظر دهید