ارزیابی مشاغل به روش HAY
ارزیابی مشاغل به روش HAY
«HAY”» یک اختصار نیست. HayGroup® یک شرکت مشاوره بین‌المللی در زمینه
سازمانی و منابع انسانی است. هی به عنوان یک پیشگام در
جامعه منابع انسانی شناخته می‌شود، به ویژه در مورد مسئله جبران خدمات و ارزشیابی مشاغل( Job Evaluations) .
سیستم ارزیابی
هی در در سال 1943 توسط **ادوارد هی** (Edward N. Hay) پایه‌گذاری شد. ند هی به طور ناگهانی در سال 1958 در سن
67 سالگی درگذشت، اما شرکت او به تکامل خود هم از نظر جغرافیایی و هم از نظر خدمات
ادامه داد. در سال در سال 2015،
کورن فری (Korn Ferry) گروه هی را خریداری
کرد، سبد خدمات خود را متنوع کرد و مشاوره مدیریت استعداد را به مجموعه خدمات خود
اضافه کرد.
ادوارد هی این
سیستم را با هدف ایجاد یک روش علمی و عینی برای ارزیابی مشاغل و تعیین حقوق و
دستمزد طراحی کرد. در آن زمان، بسیاری از سازمان‌ها با چالش‌های مربوط به ناعدالتی
در پرداخت‌ها و عدم شفافیت در ساختار شغلی مواجه بودند. سیستم هی با ارائه یک
چارچوب ساختاریافته، این مشکلات را برطرف کرد.
سیستم ارزیابی
هی
(HAY) یکی از
جامع‌ترین و دقیق‌ترین روش‌های ارزیابی مشاغل است که توسط شرکت هی گروپ (Hay Group) توسعه یافته است. این سیستم به سازمان‌ها
کمک می‌کند تا ارزش هر شغل را بر اساس معیارهای عینی و ساختاریافته تعیین کنند و
ساختار حقوق و دستمزد منصفانه‌ای ایجاد نمایند. در ادامه، توضیحات تکمیلی درباره این
سیستم ارائه می‌شود.
متدولوژی سیستم ارزیابی هی
سیستم ارزیابی
هی بر اساس سه عامل اصلی به ارزیابی مشاغل می‌پردازد. این عوامل به‌صورت کمی
اندازه‌گیری می‌شوند و امتیاز هر شغل را تعیین می‌کنند. در ادامه، هر یک از این
عوامل به‌طور مفصل توضیح داده می‌شوند:
۱. دانش و مهارت‌های مورد نیاز (Know-How)
این عامل به
دانش، مهارت‌ها و تجربه‌ای اشاره دارد که برای انجام موفقیت‌آمیز یک شغل لازم است.
این عامل خود به سه بخش تقسیم می‌شود:
-
دانش تخصصی:
دانش فنی، علمی یا حرفه‌ای مورد نیاز برای شغل.
-
مهارت‌های مدیریتی:
توانایی برنامه‌ریزی، سازماندهی و هدایت دیگران.
-
مهارت‌های
ارتباطی: توانایی برقراری ارتباط مؤثر با دیگران، چه در داخل سازمان و چه با خارج
از آن.
۲. حل مسئله
(Problem Solving)
این عامل میزان
چالش‌های فکری و خلاقیت مورد نیاز برای حل مشکلات در شغل را اندازه‌گیری می‌کند. این
عامل نیز به دو بخش تقسیم می‌شود:
-
پیچیدگی
مسئله: میزان دشواری و پیچیدگی مسائلی که فرد در شغل خود با آن‌ها مواجه می‌شود.
-
میزان تفکر
خلاقانه: میزان نیاز به نوآوری و تفکر خارج از چارچوب برای حل مسائل.
۳. مسئولیت‌پذیری
(Accountability)**
این عامل میزان
مسئولیت و تأثیر تصمیمات فرد بر نتایج سازمان را ارزیابی می‌کند. این عامل شامل سه
بخش است:
-
آزادی عمل: میزان
استقلال فرد در تصمیم‌گیری و انجام وظایف.
-
محدوده تأثیر:
میزان تأثیر تصمیمات فرد بر سازمان (مثلاً تأثیر بر یک تیم، بخش یا کل سازمان).
-
ماهیت تأثیر:
نوع تأثیر تصمیمات فرد (مثلاً مالی، عملیاتی یا استراتژیک).
فرآیند ارزیابی در سیستم هی
فرآیند ارزیابی
در سیستم هی شامل مراحل زیر است:
۱. تحلیل شغل
در این
مرحله، شرح شغل
(Job Description) و
شرح وظایف
(Job Responsibilities) به‌طور
دقیق بررسی می‌شوند. این کار معمولاً از طریق مصاحبه با کارکنان، مشاهده فرآیندهای
کاری و بررسی اسناد سازمانی انجام می‌شود.
۲. ارزیابی عوامل
هر یک از سه
عامل اصلی (دانش و مهارت‌ها، حل مسئله و مسئولیت‌پذیری) برای شغل مورد نظر ارزیابی
می‌شوند. برای هر عامل، امتیازی بر اساس مقیاس‌های از پیش تعریف‌شده اختصاص داده می‌شود.
مزایای سیستم ارزیابی هی
-
عدالت و شفافیت:
این سیستم به ایجاد عدالت در پرداخت‌ها و شفافیت در ساختار شغلی کمک می‌کند.
-
سازماندهی
مشاغل: به سازمان‌ها کمک می‌کند تا مشاغل را به‌صورت منطقی و ساختاریافته طبقه‌بندی
کنند.
-
انعطاف‌پذیری:
این سیستم قابل تطبیق با انواع سازمان‌ها و صنایع است.
-
پشتیبانی از
مدیریت منابع انسانی: به سازمان‌ها کمک می‌کند تا برنامه‌های توسعه شغلی، ارتقاء و
جانشین‌پروری را بهتر مدیریت کنند
.
معایب سیستم ارزیابی هی
-
پیچیدگی: فرآیند
ارزیابی می‌تواند زمان‌بر و پیچیده باشد، به‌ویژه برای سازمان‌های کوچک.
-
هزینه: اجرای
این سیستم ممکن است هزینه‌بر باشد، زیرا نیاز به آموزش و استفاده از مشاوران متخصص
دارد.
-
وابستگی به
داده‌ها: دقت نتایج به کیفیت داده‌های جمع‌آوری‌شده و تحلیل شغل بستگی دارد.
کاربردهای سیستم ارزیابی هی
این سیستم در
زمینه‌های زیر کاربرد گسترده‌ای دارد:
-
تعیین حقوق و
دستمزد: ایجاد ساختار حقوق و دستمزد منصفانه و رقابتی.
-
طراحی ساختار
سازمانی: کمک به طراحی سلسله مراتب شغلی و چارت سازمانی.
-
مدیریت
عملکرد: ارزیابی مشاغل به‌عنوان پایه‌ای برای مدیریت عملکرد کارکنان.
-
برنامه‌ریزی
جانشین‌پروری: شناسایی مشاغل کلیدی و برنامه‌ریزی برای پرورش نیروهای مستعد.
جمع‌بندی
سیستم ارزیابی
هی یک روش علمی و ساختاریافته برای ارزیابی مشاغل است که به سازمان‌ها کمک می‌کند
تا ارزش هر شغل را به‌صورت عینی تعیین کنند. این سیستم با تمرکز بر سه عامل اصلی
(دانش و مهارت‌ها، حل مسئله و مسئولیت‌پذیری) به ایجاد عدالت و شفافیت در ساختار
حقوق و دستمزد کمک می‌کند. اگرچه اجرای این سیستم ممکن است پیچیده و هزینه‌بر
باشد، اما مزایای آن به‌ویژه برای سازمان‌های بزرگ و پیچیده، بسیار قابل توجه است.
نظر دهید